ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੰਤਰੀ ਹੈਨਰੀ ਕਿਸਿੰਗਰ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ
ਨਿਊਯਾਰਕ, 1 ਦਸੰਬਰ (ਰਾਜ ਗੋਗਨਾ)-ਬੀਤੇਂ ਦਿਨ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੰਤਰੀ ਹੈਨਰੀ ਕਿਸਿੰਗਰ ਦਾ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ 100 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ 27 ਮਈ, 1923 ਨੂੰ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਬਾਵੇਰੀਅਨ ਸ਼ਹਿਰ ‘ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਯਹੂਦੀ, ਕਿਸਿੰਗਰ 1938 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਆਇਆ ਸੀ। ਮੈਨਹਟਨ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਜਰਮਨ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕਰ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਜਰਮਨ ਲਹਿਜ਼ਾ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਉਸ ਦਾ ਸਾਥ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਦੇ ਜਾਰਜ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋ ਗਿਆ।ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਤ ਭੂਮੀ, ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਲਈ ਲੜਿਆ। ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਨਾਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਉਸ ਨੂੰ ‘ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਾਰਾ’ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਅਮਰੀਕਾ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ। ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। ਉਹ ਉਸੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇਨੇ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਨੈਲਸਨ ਰੌਕੀਫੈਲਰ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਰਿਚਰਡ ਨਿਕਸਨ, ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਜਿੱਤ ਗਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਕਿਸਿੰਗਰ ਅਤੇ ਨਿਕਸਨ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਨਿਕਸਨ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਿਸਿੰਗਰ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।1973 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕਿਸਿੰਗਰ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਦੋ ਅਹਿਮ ਅਹੁਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਰਹੇ। ਕਿਸਿੰਗਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਵੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਇਹ ਦੋ ਅਹੁਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਾਟਰਗੇਟ ਸਕੈਂਡਲ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਨਿਕਸਨ ਦੇ ਅਸਤੀਫੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸਿੰਗਰ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਗੇਰਾਲਡ ਫੋਰਡ ਦੇ ਅਧੀਨ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਵੀਅਤਨਾਮ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਲਈ ਉਸਨੂੰ 1973 ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਦੁਆਰਾ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਅਤੇ ਡੇਵਿਡ ਸਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਰੁਖ:- ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨਾਂ, ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਅਤੇ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੇ। ਉਹ ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਇਲਜ਼ਾਮ ਸਨ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਜੰਗਾਂ ਅਤੇ ਕਈ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਿਆਂ ਪਿੱਛੇ ਕਿਸਿੰਗਰ ਦੀ ਮਾੜੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਹੈ। ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜੰਗੀ ਅਪਰਾਧੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਕਿਸਿੰਗਰ ਨੇ ਦੋ ਵਾਰ ਚੀਨ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਸੋਵੀਅਤ ਰੂਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਚੀਨ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। 1971 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਭਿਆਨਕ ਜੰਗ ਹੋਈ। ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੀ ਹੈ। ਖਬਰਾਂ ਆਈਆਂ ਸਨ ਕਿ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕਿਸਿੰਗਰ ਦਾ ਦਬਾਅ ਸੀ। ਕਿਸਿੰਗਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਅਕਸਰ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਗਲਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਕਰੀਬੀ ਦੋਸਤਾਂ ਕੋਲ ਅਫਸੋਸ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਸੀ।
The post ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੰਤਰੀ ਹੈਨਰੀ ਕਿਸਿੰਗਰ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ first appeared on Ontario Punjabi News.